Ogłoszenie upadłości w nowych przepisach obejmie jednakowo osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej jak i przedsiębiorców.
Po ogłoszeniu przez Sąd upadłości osoby fizycznej – konsumenta lub przedsiębiorcy, oszacowania masy upadłości, sprzedaży majątku masy upadłości i zatwierdzeniu listy wierzytelności zostanie przygotowany Plan Spłaty na 3 lub 7 lat (gdy sąd oceni, że długi powstały w wyniku umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa).
Całkowite umorzenie niespłaconych długów bez planu spłaty będzie mogło być orzeczone tylko w sytuacjach absolutnie wyjątkowych gdy dłużnik będzie całkowicie niezdolny do spłaty np. z powodu stanu zdrowia.
Jeżeli Sąd oceni, że niezdolność do spłaty choćby części długów ma charakter przejściowy, to może dokonać umorzenia warunkowo. Będzie to miało miejsce np. gdy dłużnik czasowo nie ma pracy. Gdy w ciągu 7 lat żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ponowne ustalenie planu spłaty, to warunkowe umorzenie długów stanie się ostateczne.
Sąd może odmówić umorzenia niespłaconych długów i także ustalenia planu spłaty, jeżeli w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką:
- była już ogłoszona upadłość dłużnika
- sąd orzekł wobec dłużnika zakaz działalności gospodarczej
- wobec dłużnika zapadł wyrok z tytułu wyprowadzanie i ukrywanie majątku na szkodę wierzycieli lub wyrok z kodeksu karnego za działania w celu uniknięcia spłaty długów
- gdy dłużnik nie wykonywał swoich obowiązków w trakcie upadłości, lub okłamał sąd odnośnie swojego majątku lub sytuacji osobistej.
Jeśli wobec dłużnika toczy się postępowanie dotyczące ukrywania majątku lub odnośnie działania w celu uniknięcia spłaty, to decyzja o planie spłaty będzie odroczona do czasu rozstrzygnięcia tych postępowań.
Negatywna decyzja sądu jest równoznaczna z dotychczasowym odrzuceniem wniosku o upadłość.
Sąd może zadecydować o umorzeniu długów bez planu spłaty już w chwili ogłaszania upadłości konsumenckiej jedynie w upadłości konsumenckiej, gdy dłużnik nie masz majątku i nie pozbywał się wcześniej cennych składników majątku a jego problemy finansowe nie zostały spowodowane celowo lub w efekcie rażącego niedbalstwa. Przy tym dłużnik jest trwale niezdolny do spłaty długów.
Taka nowa procedura upadłości może wydawać się pozornie korzystniejsza dla dłużnika niż dotychczasowe przepisy. Pozornie, ponieważ samo ogłoszenie upadłości nastąpi prawie automatycznie, ale za to znacząco wydłuży się okres realizacji planu spłaty, który może być przedłużony nawet do 14 lat. Umorzenie całkowite długów będzie rzadkością.
Przed złożeniem wniosku o upadłość w nowej rzeczywistości prawnej lepszym rozwiązaniem może okazać się proces restrukturyzacji prowadzony przez doradcę restrukturyzacyjnego.